Proeftuin Slimme Vecht: efficiënter handhaven op het water met slimme technologie

In het vaarseizoen van 2021 startte aan de Overijsselse rivier de Vecht een nieuwe proeftuin. In deze proeftuin laat Waterschap Vechtstromen zien hoe ze samen met bedrijven en kennisinstellingen via learning by doing werkt aan haar eigen digitalisering. Het doel van deze proeftuin? De handhaving in het vaargebied efficiënter en effectiever maken. Daarvoor bedachten Waterschap Vechtstromen en CAMINO twee oplossingsrichtingen: online en offline communicatie met Vechtstroomgebruikers verbeteren en slimme technologie inzetten om meer zicht te krijgen op wat er gebeurt op het water. Projectbegeleider David de Witt geeft een update over deze proeftuin.  

David: “Op de Vecht is het waterschap verantwoordelijk voor de handhaving op het water. Een paar jaar geleden kreeg de handhaving een groter werkgebied toegewezen, maar bleef het aantal handhavers gelijk. Tel daarbij op dat door corona de drukte enorm was toegenomen, waardoor de werkdruk nog hoger lag. Een nieuwe oplossing was nodig om overtredingen zoals te hard varen of illegale ligplaatsneming beter aan te pakken en de veiligheid op de Vecht te waarborgen.” 

Betere communicatie

“De eerste oplossingsrichting waarin we zochten, was communicatie richting gebruikers. Want weten de mensen die te hard varen wel dat de snelheidslimiet op 9 kilometer per uur ligt? En weten ze waar ze wel en niet plaats mogen nemen aan de oevers? De handhavers vermoedden dat tot wel 80% van de overtredingen worden gemaakt omdat mensen de regels niet kennen. Door online en offline meer verbinding met Vechtgebruikers te vinden, hopen we al minder overtredingen te zien.”

De handhavers vermoedden dat 80% van de overtredingen door onwetendheid kwam

“In eerste instantie dachten we aan matrixborden om de regels op te communiceren. Maar deze borden maken het natuurgebied niet mooier. Daarom verlegden we de focus naar online communicatie. Doel is om een app te ontwikkelen voor Vechtgebruikers, waarop ze de regels kunnen bekijken en bijvoorbeeld meldingen ontvangen over de verwachte drukte. Door samen te gaan werken met verenigingen en ondernemers rondom de Vecht, willen we het aantrekkelijker maken om de app te downloaden.”

Beter zicht op het water

“De tweede oplossingsrichting gaat over zicht op de Vecht. Oftewel: weten wat er allemaal gebeurt op het water. Denk aan het monitoren van hoeveel boten er zijn, welke kant ze op varen en hoe hard ze gaan. Zien de handhavers in de data dat er een boot de snelheidslimiet overtreedt, dan kunnen ze daar gericht op af. Hierdoor kunnen ze veel efficiënter te werk gaan.” 

“De eerste sensoren zijn aan het begin van het vaarseizoen geplaatst, op 4 plekken in de Vecht. De data die we daaruit haalden, bleek echter niet betrouwbaar genoeg om te gebruiken. We ontvingen gegevens dat er om 2.00 uur ’s nachts 10.000 boten met 50 kilometer per uur voorbij waren gevaren. Dat was verre van realistisch.” 

“Het lukte niet om te achterhalen wat er misging. Daarom besloten we de zoektocht voort te zetten naar een andere partij die slimme camera’s leverden. Die oplossing kon in theorie goed werken, maar was zo duur dat we het doel voorbijschoten. De proeftuin draait op gemeenschapsgeld, dus het moet ook qua budget wel realistisch blijven.” 

Hydrofoons, camera’s en drones

“In een nieuwe zoektocht stuitten we op hydrofoons. Dit zijn microfoons die onder water geluid opnemen. Met dat geluid kunnen we meten hoe hard een boot gaat, waar die heen vaart en wat voor type motor eraan hangt. Datacadabra (een Twentse startup), de partij waar we mee samenwerken voor deze oplossing, had al eerdere ervaring met kunstmatige intelligentie en microfoons. De Vecht is voor ons beiden de eerste use case waarin we de techniek op deze manier toepassen.” 

“Samen met Datacadabra gaan we ook slimme camera’s plaatsen. Via machine learning en kunstmatige intelligentie willen we deze gaan trainen om de ‘kentekens’ van boten vast te leggen. Net zoals een flitspaal dat doet met het nummerbord van een auto. De software blurt gezichten automatisch. Daardoor blijft privacy gewaarborgd.”

De camera’s die we willen gebruiken blurren gezichten automatisch, zodat de privacy van mensen gewaarborgd blijft

“De hydrofoons zijn inmiddels klaar voor gebruik, de slimme camera’s moeten bij de start van het nieuwe vaarseizoen – in april 2023 – operationeel zijn. Daarnaast willen we uitzoeken wat er mogelijk is met drones. De handhaving gebruikt die nu al, maar nog niet om snelheid te meten. Met een aanpassing in de software is dat wel mogelijk. De grote vraag is echter of dit nauwkeurig genoeg is om op te kunnen handhaven. Dat gaan we in de komende fase van de proeftuin testen.” 

“In 2023 zullen allen technieken operationeel en getest zijn en wordt er gemonitord of deze technieken bijdragen aan het effectiever en efficiënter kunnen handhaven op de Vecht. Daarna zal er een beslissing gemaakt worden voor welke technieken uiteindelijk door de handhaving ingezet zal blijven worden. Daarnaast wordt ook het proces en de kennis uit deze proeftuin goed geborgd voor eventuele andere proeftuinen in de toekomst. Kortom 2023 beloofd een interessant jaar te worden voor Waterschap Vechtstromen” 

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Wil je op de hoogte blijven van het nieuws rondom proeftuin de Slimme Vecht? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief van Fieldlab CAMINO. Dat kan via deze link. Volg Fieldlab CAMINO op LinkedIn om updates te ontvangen over alle proeftuinen.