Rob de Heus is projectleider van het WCM-project Corrosie onder Isolatie (CUI) en is geinterviewd voor het blad Isolatiemagazine. Hieronder leest u het interview.
Corrosie onder isolatie is een sluipend technisch verschijnsel met belangrijke managementaspecten, benadrukt Rob de Heus in zijn toelichting op opzet, resultaten en vooruitzichten van het WCM-innovatieproject CUI. In het dagelijks leven is De Heus namens Sitech Services werkzaam op het Chemelot-park in Geleen. Hij stuurt het innovatieprogramma binnen Maintenance en leidt namens de WCM-partners het mede door hem geëntameerde CUI-innovatieproject. Uiteindelijke doel: verbeterde prestatie van industriële installaties. “Onderhoud en ontwikkeling is belangrijk voor verbeterde performance van onze installaties. Er is ons dan ook veel gelegen aan het CUI-project van onderhoudskoepel WCM”, zegt projectleider Rob de Heus, maintenance specialist bij Sitech Services te Geleen. “Corrosie onder isolatie is een lastig te beteugelen sluipmoordenaar die veel geld kost”, zegt hij. “Kern van de oplossing: ontwikkeling van bruikbare inspectie- en managementtools op basis van de EFC-richtlijn. En natuurlijk kennisdeling, in het belang van de gehele sector.”
Oorzaak en gevolgen
Rob de Heus schetst het fenomeen: CUI is een terugkerend fenomeen, een lastig te beteugelen “sluipmoordenaar”. Het leidt tot hoge kosten en vermijdbare incidenten en kan – in zijn uiterste consequentie –integriteitsproblemen veroorzaken. CUI is hardnekkig, omdat het niet zichtbaar en moeilijk detecteerbaar is. Alle installatiebeheerders investeren veel in onderhoud en preventie. Tijdens turnarounds en inspecties worden fabrieken ontmanteld voor onder meer wanddiktemetingen en ander onderzoek. Een prima beheersbare aanpak. Het is echter duur en niet effectief om bij iedere stop alle leidingisolatie te demonteren. Het is effectiever om op ritische plaatsen te inspecteren, maar deze laten zich moeilijk bepalen. Corrosie onder isolatie treedt op in het globale temperatuurgebied tussen 0 en 150 °C., bij vocht tussen leiding / leidingcoating en isolatiemantel. Corrosie blijft uit zolang het isolatiesysteem in perfecte staat is en vocht buitensluit. Dat is helaas niet per se het geval, ook niet als het ogenschijnlijk wel in orde is. Bij een hoger gelegen beschadiging dringt water binnen en treden op een laaggelegen punt de corrosiefactoren vocht en zuurstof op. Kritische locaties zijn dus moeilijk aan te wijzen: corrosie kan op een onbeschadigde plek optreden. Complicerende factor is de traagheid: de eerste tien tot vijftien jaar gebeurt er niet zo veel. Nu veel installaties in Nederland – al dan niet na levensduurverlengende operaties – dertig jaar of ouder zijn, is corrosie voortgeschreden. Geregeld constateren asset-owners dan een ernstiger corrosievorming dan verwacht. De oorzaken zijn – afgezien van de natuurkundige factoren staalvocht- zuurstof – uiteenlopend:
- Installatie-/isolatie-ontwerp: als binnengedrongen water op een steunring blijft staan, ontstaat corrosie op een ‘onverdachte’ plaats;
- Onzorgvuldig afgewerkte reparatie/modificatie die het systeem obstrueert;
- Leidingcoating die het einde van zijn effectieve levensduur nadert of – frequent voorkomend – niet correct is aangebracht: tijdens turnarounds moet de coating vaak snel en onder niet-optimale condities worden aangebracht;
- Onbekende status van het systeem: niet altijd is de uitgangsituatie en dus de resterende levensduur van de coating bekend, temeer daar dit schuil gaat onder isolatie en men is aangewezen op selectieve inspecties;
- Veel installaties zijn gebouwd toen CINI nog niet bestond. Daarbij zijn mogelijk ontoereikende isolatiesystemen, minder geschikte isolatiematerialen of componenten daarin toegepast in combinatie met onjuiste montagedetails, dus inwatering. En ook nu wordt de CINI-norm ook nog wel gezien als ‘duur en geduldig’ en daarom niet voluit gevolgd.
Bovengenoemde factoren kunnen na vijftien jaar of langer corrosieproblemen veroorzaken. Installatiebeheerders kennen de onaangename verrassingen, met kostbare reparaties als gevolg. “Bij corrosieproblemen op eenkolom moet het isolatiepakket worden gedemonteerd en moet de kolom worden gestraald, geconserveerd en opnieuw worden geïsoleerd. Alleen als de isolatieommanteling geheel intact blijft, is het probleem voor jaren uit de wereld”, noemt Rob de Heus als voorbeeld. “Als isolatiebedrijven, monteurs en hun opdrachtgevers c.q. installatie-eigenaren zich daarvan onvoldoende bewust zijn, begint het verhaal van voren af aan.”
Het geheugen achter corrosie
Corrosie is een langcyclisch probleem, dat interfereert met courante managementcycli: de organisatie achter een procesinstallatie heeft geen geheugen. Er zijn gevallen bekend uit de chemie waar het bedrijf pijnlijke, uiterst kostbare CUI-lessen heeft geleerd. Echter, twintig jaar later is het management zich er niet meer van bewust dat er zo verschrikkelijk veel geld in is gaan zitten. “Tenzij daarop nadrukkelijk wordt gewezen. Het CUI-project van WCM pakt dat ‘bewustzijn’ op, zodat CUI-incidenten op langere termijn worden vermeden”, zegt De Heus. “In het belang van de sector, want één enkel incident op één enkele site heeft imagoconsequenties voor de gehele sector. WCM wil CUI op zichzelf bestrijden en tegelijkertijd incidenten voorkomen wegens repercussies voor de sector, in termen van imagoschade.”
Beleidsscenario
Uiteraard streeft de industrie ernaar CUI beheersbaar te maken, maar daarmee is het probleem nog niet uit de wereld. Zelfs niet bij nieuwbouw: de hoogste eisen aan coating, coatingkwaliteit en isolatiesysteem maken het ook duur. Met de neiging – daar is het geheugen achter corrosie weer – de installatie op een levensduur van vijftien jaar uit te leggen. Dat hoeft geen probleem te zijn, mits na vijftien jaar coating en isolatie minimaal selectief worden gerenoveerd. Dit zou – vindt de WCM-werkgroep – kunnen worden geborgd in beleidsmodellen als beslissingsbasis voor nieuwbouw, verbouw en vernieuwbouw van procesinstallaties. Dit betreft bijvoorbeeld de combinatie constructiemateriaal – doorgaans koolstofstaal – en coatingtype en coatingkwaliteit. Een technisch uitvoerbaar en economisch realistisch alternatief is thermal spray alumina (TSA). De industrie heeft hierover nog onvoldoende businesscases uit nieuwbouw, renovatie en onderhoud gepubliceerd om te kunnen spreken van goed af te wegen beslissingen op dit gebied. En ook bij succesvolle TSA-applicaties moeten eerst de primaire CUI-factoren zoals inwatering worden weggenomen.
Uiteraard kunnen ook andere technische ontwikkelingen in beeld komen, zoals toepassing van chroomnikkelstaal of composietleidingen afhankelijk van lifecycle-berekening, volledig hechtende thermisch isolerende spuitcoatings, grp-wrapping of andere technieken die misschien de ommanteling vervangen. “Vaak is de ondichte isolatiemantel een CUI-probleem”, zegt de Heus. “En ook de isolatiesector moet innoveren!” Eerste uitdaging is vooral de ontwikkeling van – nu nog dure – monitoringtechnieken, die op basis van effectieve inspecties leiden tot verbeterde CUI-preventie of op zijn minst beheersing. Infrarode, ultrasone en akoestische inspectiemethoden zijn voorhanden, maar zijn nog duur en moeten zich qua betrouwbaarheid nog bewijzen. Rob de Heus pleit ervoor dit onderwerp in een wereldwijd netwerk op te pakken, gericht op een model voor risicogebaseerde inspectie in combinatie met monitoring en realistisch afgestemd op de levenscyclus van een installatie. De langetermijn uitdagingen zijn stevig: ontwikkeling van betrouwbare tools en inspectiemethodieken, afstemming op de verschillende levenscyclus-fasen van een concrete installatie. Het lastigste is wellicht het benodigde beleidsmodel om de noodzaak te doorgronden tot hoge investeringen in – ogenschijnlijk – uitstelbare zaken als CUIbestrijding. En wellicht even lastig is de harde praktijk: het gaat om operationele plants waar gewone mensen werken en onderhoud plegen: zij moeten heel zorgvuldig omgaan met ommantelingssystemen.
Bewustwording en beleidsplannen
Laatstgenoemde uitdaging – respecteren van de integriteitvan isolatiesysteem en vooral ommanteling – heeft de WCM-werkgroep CUI praktisch opgepakt: er is nu een assessment-tool gereed om in alle geledingen van de organisatie het CUI-bewustzijn te inventariseren: de mate waarin zowel op de werkvloer als in de directiekamer CUI-beheersing en isolatie-integriteit zijn geborgd. Rob de Heus: “Alleen al de uitvoering van het assessment doet beseffen dat CUI-beleid noodzakelijk is om problemen en hoge kosten te voorkomen.” Als vervolg op het ontwikkelde assessment wil de werkgroep puntige communicatie inzetten om de aandacht te vestigen op inwateringsrisico, onderhoudsdiscipline, zorgvuldige terugplaatsing van gedemonteerd mantelmateriaal en natuurlijk te allen tijde belopen van het isolatiesysteem voorkomen. Daarnaast wil de werkgroep industriemanagers een model beleidsplan aanreiken, toegespitst op hun specifieke installatie en de karakteristieken daarvan. Een concreet instrument, met heldere aandachtspunten en een plan van aanpak gebaseerd op bewezen best practices. “Bij een vrijwel nieuwe installatie is demontage van isolatie natuurlijk niet de eerste prioriteit, maar bij een twintig jaar oude plant ligt dat weer anders”, licht Rob de Heus toe.
Assessement-tool op EFC-grondslag
WCM fundeert het assessment-tool op de CUI-richtlijnen van de European Federation of Corrosion (EFC), opgesteld in 2005 en onlangs geactualiseerd. De werkgroep kiest voor deze basis vanwege de complete scope en de deskundige behandeling van alle relevante aspecten. “Je hoeft het bij wijze van spreken alleen nog maar uit te voeren”, waardeert Rob de Heus deze CUI-richtlijn. “Het assessment-tool met heldere hulpmiddelen opent mogelijkheden om het echt aan te pakken. Een volledige demontage en inspectie iedere tien jaar is een gigantische investering, die ook niet nodig moet zijn. Als men beseft dat CUI enorm veel geld kost en preventie veel bespaart, zal iedereen zich graag richten op doelmatige detectie. De heilige graal is er – nog – niet, wel een concrete aanpak: ontwikkeling van gedegen selectieve detectie en vertaling van de EFC-richtlijn in bruikbare tools voor individuele situaties. Dat omvat ook vanzelfsprekendheden als coatingkwaliteit, selectie minerale wol en beplating, goed opsluiten van het isolatiesysteem, materialen voor montage droog opslaan, en zo voorts. Zodra je denkt dat je niet meer naar CUI hoeft te kijken, gaat het echt fout.” Sitech Services, de thuisbasis van Rob de Heus, bereidt een praktisch, preventief CUI-initiatief voor. Op inwateringsgevoelige plaatsen worden permanente regenschermen boven het isolatiesysteem aangebracht, die voor onderhoudsdoeleinden gemakkelijk verwijderbaar zijn.
Draagvlak 
Op dit moment is de WCM-werkgroep druk doende om de best practices uit het veld op tafel te krijgen. “De Nederlandse industrie heeft bewezen installaties ook na de initiële levensduur succesvol ‘fit for purpose’ in bedrijf te houden. Gezamenlijke inspanningen tot CUIpreventie met praktische inspectie- en monitoringmodellen voorkomt dat dit met onnodig onaangename verrassingen en hoge kosten gepaard gaat. Zaak is dus”, benadrukt Rob de Heus, “dat bedrijven zowel hun kennis en ervaring als hun kennisvraag naar concrete businesscases openstellen. De hele industrie moet participeren, en daar is alle reden voor: CUI-preventie is geen concurrentiegevoelig terrein maar een gemeenschappelijk belang.”
Bron: Isolatiemagazine 68 door Ewald Lohmann
THIS WEBSITE USES COOKIES.
DEZE WEBSITE MAAKT GEBRUIK VAN COOKIES