Kamerlid Rutger Schonis bij Fieldlab Campione
3 juni 2019

Smart maintenance, het slimmere onderhoud door middel van technologie, is voor Rutger Schonis een speerpunt en als zodanig ook prioriteit voor zijn inbreng in het AO over Onderhoud wegen en bruggen op 4 juni.

“Mijn inbreng zal vooral liggen in het slim managen van alle onderhoudswerkzaamheden in ons land. En smart maintenance is daar beslist onderdeel van. Tegelijkertijd wil ik ook tijd besteden aan innovatieve manieren van aanbesteden en de flexibiliteit in contractvorming. Dit helpt allemaal mee om onderhoud slimmer te maken.”

FME interview met Rutger Schonis

FME onderhoudt nauwe contacten in ‘het Haagse’ om bij politici het belang van technologie onder de aandacht te brengen. FME sprak met D66-kamerlid Rutger Schonis die onder andere ‘Mobiliteit en wegen’ en ‘Spoor’ in zijn portefeuille heeft. Twee onderwerpen die gezien zijn achtergrond prima bij hem passen. Schonis kijkt altijd naar de kansen die technologische innovaties kunnen bieden: “Met techniek kunnen we heel veel innoveren.”

D66 staat bekend als innovatieve partij en Schonis kijkt zelf ook graag naar de kansen op het gebied van innovatie. “Met techniek kunnen we heel veel innoveren. In feite is dat een continu proces. Ik ben samen met FME naar het WCM Fieldlab Campione geweest waar slimme onderhoudstoepassingen worden getest en ontwikkeld. Dit fieldlab is illustratief voor hoe je innovatie in een land met veel weg- en waterbouw en procesindustrie kunt toepassen in onderhoudsvraagstukken.”

Mobiliteit
In de mobiliteitssector kan innovatie leiden tot radicale nieuwe toepassingen, zoals de hyperloop. Schonis kijkt met belangstelling naar ontwikkelingen als deze, maar benadrukt daarbij het belang van wet- en regelgeving. “We moeten wetten en regels op nieuwe mobiliteitsvormen aanpassen zodat dit traject al in de beginfase goed op elkaar afgestemd is. De hyperloop is echt een goed voorbeeld van de manier waarop onderwijsinstellingen en marktpartijen kijken naar nieuwe vervoerssystemen. Samen de sprong willen maken naar een nieuwe vormen van transport. Een hyperloop kan een verbinding worden in 2030 waarbij stedennetwerken zowel nationaal als internationaal snel aan elkaar kunnen worden gekoppeld. Voor de hyperloop is het belangrijk dat mensen ook kunnen invoegen en uitvoegen. Hoe dat er in de uitvoering uit komt te zien is nog niet bekend. Dat dit nu wordt onderzocht op een testlocatie in de Flevopolder, juich ik toe. Als het ergens kan, dan is het daar in de Flevopolder.”

Smart maintenance

Ook in het onderhoud van de infrastructuur speelt Nederlandse technologie een sleutelrol. En juist daar liggen enorme kansen volgens Schonis: “Slim onderhoud door middel van technologie wordt voor de Nederlandse infrastructuur steeds belangrijker. Ga maar na: negentig procent van onze infrastructuur is na 1945 aangelegd en dat gaat allemaal gemiddeld zo’n veertig tot vijftig jaar mee. Er wacht een bulk aan onderhoud in de nabije toekomst en Rijkswaterstaat is inmiddels druk bezig met de planning ervan.”

“Rijkswaterstaat moet, als het gaat om aanbestedingen/contracten, veel flexibeler worden.” Schonis voorziet dat technologische innovaties hier een belangrijke rol in gaan spelen. “Als je nu een sensorsysteem inbouwt, kun je actief monitoren en veel beter sturen op onderhoud. Slim onderhoud kan op deze manier optimaal ingepland worden en de kosten zijn vooraf beter te begroten. Op die manier voorkomen we dat we over een aantal jaren ineens weer met grote onderhoudskosten geconfronteerd worden. Bovendien kun je de totale onderhoudskosten drukken door deze beter uit te smeren over de tijd. Het inzetten van technologie op het gebied van smart maintenance is wat mij betreft geen vraag meer, maar een feit”, aldus Rutger. Een constatering die voor Schonis een bruggetje is naar de rol van Rijkswaterstaat als opdrachtgever. “Voor het toepassen van smart maintenance-technologie is het belangrijk dat we kijken naar de rol van Rijkswaterstaat als opdrachtgever. Het is heel belangrijk dat Rijkswaterstaat de ruimte biedt aan innovatieve methoden. Dat vereist een omslag van denken. Bij aanbestedingen is het belangrijk dat naast prestatie-indicatoren ook nagedacht wordt over hoe we zaken beter en slimmer kunnen doen. Rijkswaterstaat moet, als het gaat om aanbestedingen/contracten, veel flexibeler worden. Als iemand een goed innovatief onderhoudssysteem heeft ontwikkeld en het is initieel een paar tientjes duurder, dan moet je niet alleen naar die euro’s kijken, maar het juist zien als een slimme investering. In de politiek moeten we in het volgende debat dan ook niet piepen als de kosten hoger uitvallen als gevolg van een slimme investering. Dit mag ook wat kosten, juist omdat het op de lange termijn een betere investering is.” We moeten het toch van onze innovatieve industrie hebben.

Fieldlab

Met het oog op dat onderhoud van de Nederlandse infractructuur keek Schonis vorige maand ook zijn ogen uit bij het Fieldlab Camino, waar de status van infrastructuur wordt gemeten met behulp van sensoriek en gegevensanalyse. “Het is goed om te zien dat overheidsinstellingen, het onderwijs en de markt samen dingen oppakken, zoals bij het Fieldlab Camino. Ik vond die digitaliseringsslag ontzettend indrukwekkend om te zien. Meten wat het effect is van een zware beladen vrachtwagen of wat een strenge vorst betekent voor de stabiliteit van een brug, dat vond ik ontzettend leuk om te zien. Dat we dit nu al kunnen toepassen, dat was een eye-opener voor mij. Dit is de toekomst en bij uitstek een voorbeeld van hoe de Nederlandse kennisindustrie voorop loopt in de wereld. Laten we eerlijk zijn: Nederland heeft geen grondstoffen en is daardoor beperkt in mogelijkheden: we moeten het toch van onze innovatieve industrie hebben.”

Noodzaak
Met het achterstallige onderhoud aan de Merwedebrug nog vers in het geheugen, benadrukt Schonis nogmaals de noodzaak van tijdig onderhoud. “Door slim te meten kwam Rijkswaterstaat erachter dat er een bepaalde veiligheidsnorm (baseline) overschreden dreigde te worden. Toen hebben ze gelijk ingegrepen. Dat is een goed voorbeeld van tijdig reageren. Naast de viaducten, bruggen en sluizen van Rijkswaterstaat, hebben wij ook nog regionale ‘kunstwerken’. Regio’s met beperkte kennis over slim onderhoud. Kennisdeling is dus heel belangrijk, zodat gemeentes gemakkelijk kunnen aanhaken.”

Ook de politiek heeft hierin een belangrijke rol, aldus Schonis. “In de meerjarige begroting is het belangrijk dat we met een onderhoudsopgave rekening houden. De Rijksoverheid, maar ook provincies en gemeenteraden, moeten onderhoudswerkzaamheden goed plannen. Onderhoud is helaas het eerste waar je als overheid op bezuinigt, daar merkt namelijk niemand iets van. Maar op de lange termijn dreigen gevaren en wordt onderhoud per definitie duurder.” Uit onderzoek van WCM en FME is gebleken dat met smart maintenance een besparing van € 600 miljoen per jaar op de geplande investeringen in 2025 gerealiseerd kan worden. Voor Schonis reden te meer om in te zetten op deze technologie. “Door slim te spreiden, kun je onderhoudskosten beter plannen en wordt onderhoud ook voordeliger. Ik snap de conclusie van jullie rapport dan ook wel. Het is daarom ook van belang dat we inzetten op smart maintenance.”

Cybersecurity
Smart maintenance als vast criterium bij toekomstige infrastructurele projecten? Rutger ziet dat wel zitten. “Rijkswaterstaat zelf gelukkig ook. Naast nieuwe infrastructurele projecten is het ook belangrijk om te kijken hoe smart maintenance kan worden toegepast in de bestaande infrastructuur. De ICT van de Oostschelderkering is state-of-the-art technologie uit 1987 en dat werkt nog goed. Dit systeem werkt met veel knoppen en er gebeurt weinig digitaal. Rijkswaterstaat is nog huiverig om dit te digitaliseren en er meer ICT in te verwerken. Ik snap dat aan de ene kant ook wel. Stel je voor dat een land een waterkering hackt en deze openzet. Je kan dus niet alles in één keer digitaliseren. Cybersecurity gaat een hele belangrijke rol spelen. Dat is ook mijn oproep aan jullie leden: zorg dat de technologie die je ontwikkeld ook cyber secure is!”