Fieldlab Zephyros versnelt dankzij living lab in Vlissingen

Fieldlab Zephyros gaat ook in coronatijden vol gas. Het beschikt sinds medio april over een eigen living lab in Vlissingen. Er zijn drie inhoudelijke bijeenkomsten in voorbereiding en er liggen uitgewerkte plannen voor nieuwe innovatieprojecten. Projectleider Ferry Visser vertelt.

Het living lab is gevestigd in het Test & Democentrum De KAAP op de Kenniswerf in Vlissingen. In de opgeknapte fabriekshal beschikt Zephyros inmiddels over een turbineblad en een Vestas V66 nacelle (de machinekamer bovenop de turbinemast). Visser: “Die hardware is de driver voor nieuwe ontwikkelingen en testen.” Het lab is een compartiment van duizend vierkante meter, met een vrije hoogte van zeven meter, met twee roldeuren en met een bijbehorend kantoorgedeelte.

Samen werken, leren en experimenteren

In het living lab is volop ruimte voor de Zephyros-deelnemers om samen te werken, te leren en te experimenteren aan de doelen van Zephyros: geen onnodige stilstand en geen noodzaak tot on-site maintenance aan offshore windenergieparken. Fieldlab Zephyros is een initiatief van World Class Maintenance (WCM). Behalve WCM/Zephyros zelf, participeren Terra Drone (wanddiktemetingen), HZ en Scalda namens het onderwijs en Kennis- en Innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie KIC-MPI in De KAAP. Damen Shipyards en Prior Groep toonden al interesse en sluiten wellicht later aan, zegt Visser.

“We hopen hier samen tot nieuwe smart maintenance ideeën en projecten te komen. Als er bedrijven of andere organisaties zijn die hierin een rol willen en kunnen vervullen, dan zijn die overigens van harte welkom.”

Op zijn plek

In de hal van De KAAP komen diverse dingen op een natuurlijke wijze bij elkaar, zegt Visser. “Wij zochten al langer een fysieke locatie om te kunnen leren, testen en experimenteren. De eigenaar van de hal zocht een gebruiker. Wij zochten een nacelle als leerobject, de Prior-groep had er elders in Vlissingen één staan en zocht er een bestemming voor. Wij wilden ons graag vestigen in Vlissingen, de gemeente wilde ons graag hebben. Kortom, alles valt hier op zijn plek.” Daar komt dan nog de financiële bijdrage bij van de landelijke overheid uit het compensatiepakket voor het niet doorgaan van de veelbesproken marinierskazerne in Zeeland. Begin mei kwam staatssecretaris Knops, samen met de verantwoordelijke gedeputeerde, de burgemeester en enkele wethouders poolshoogte nemen. “Ze wilden zien hoe de compensatiegelden hier besteed worden. We hebben een rondleiding gegeven en vragen beantwoord en we hadden een levendige discussie. Men was onder de indruk van wat we hier doen.”

Vijf centimeter

Het transport van de 60 ton zware nacelle vanaf het havengebied van Vlissingen was een uitdaging op zich, vertelt Visser. Bruggen en tunnels moesten bijvoorbeeld vermeden worden. Logistiek dienstverlener Cobelfret was zo vriendelijk zijn buitenterrein deels vrij te maken, zodat de dieplader met de nacelle over zijn terrein kon. “Uiteindelijk kon het transport met een speling van vijf centimeter de hal in, waarna het nog een halve dag kostte om de machine van de dieplader af te krijgen.” Het was de moeite waard, vindt Visser.

“De nacelle gaat ons helpen begrijpen met welke onderhoudstaken we allemaal te maken hebben en hoe we die kunnen automatiseren of robotiseren. We gaan nu eerst samen met het onderwijs het apparaat schoonmaken. Er moet een toegang gemaakt worden, want nu kan dat alleen van bovenaf.”

Een oude windturbinemonteur herkende de nacelle uit het LinkedIn-bericht dat Visser postte over de aankomst van de nacelle en bood spontaan zijn hulp aan. “Hij heeft veel kennis van het apparaat.”

Impuls

Een van de lopende onderzoeksprojecten binnen Zephyros is AIRTuB, dat staat voor Automatische Inspectie van TurbineBladen. De partners in AIRTuB werken onder meer aan geautomatiseerde inspectie methodes met drones in combinatie met inspectietechnieken als ultrasoon. Het turbineblad dat nu in het living lab ligt, lag eerder op het buitenterrein van ROC Scalda. Dat was geen ideale situatie om nieuwe toepassingen te ontwikkelen en te testen, zegt Visser. Hij verwacht dat het living lab voor een impuls gaat zorgen. “In de afgesloten ruimte van het living lab zijn de mogelijkheden om te experimenteren beter.”

Nacelle Robotics

Het Zephyros-team benutte het afgelopen coronajaar om enkele nieuwe projecten vorm te geven. Twee daarvan zijn op dit moment redelijk concreet. Nacelle Robotics richt zich op het robotiseren van onderhoudstaken in de machinekamer van de turbine. “Neem het wisselen van de olie. Dat gebeurt nu handmatig standaard eenmaal per jaar. Het gaat om honderden liters olie. Olie bestaat uit een drager en uit additieven. Die laatste verbruik je. Met tribologie-experts willen we onderzoeken of we de werking van de additieven kunnen monitoren tijdens het gebruik en of we vervolgens op het juiste moment die additieven weer gerobotiseerd op peil kunnen brengen. Maar we kijken ook naar het optimaliseren van klein onderhoud als het natrekken van bouten en het controleren van remschoenen, en naar sensoren voor inspectietaken.”

Reparatiemodule

Het tweede project is een vervolg op AIRTuB. Het lopende project richt zich op ‘kruipende en vliegende’ robots die inspectietaken uitvoeren. Deel twee onderzoekt de mogelijkheden van een reparatiemodule voor de robot die geautomatiseerd schade in kaart brengt én repareert. “En daarna is het de vraag in AIRTuB 3 of we één robot nodig hebben per turbine, of één voor een heel windpark, of meerdere. Uiteindelijk is het doel om in 2029 een marktrijp product te hebben voor het geautomatiseerd inspecteren en repareren van windturbinebladen.” AIRTuB 2 moet begin volgend jaar starten.

Voor dit jaar werkt Visser nog aan een drietal bijeenkomsten. Voor de zomervakantie losbarst wil hij nog een workshop Bladonderhoud doen in het living lab in De KAAP. Het tweede jaarevent van AIRTuB 1 is voorzien voor september. Voor november staat er een matchmaking-event op de rol om nieuwe ideeën rondom smart maintenance in offshore wind te verzamelen.

“Uiteindelijk willen we met Zephyros doorgroeien van een los-vast netwerk naar een samenhangende community met meer interactie. Het living lab in De KAAP is daarvoor een mooie thuisbasis. Met een hechte community versterken we niet alleen Fieldlab Zephyros; we dragen ook bij aan de kennisinfrastructuur van de provincie Zeeland.”

Meer informatie over Fieldlab Zephyros? Neem contact op met projectleider Ferry Visser.