Een goed kennisnetwerk hebben is tegenwoordig cruciaal

Dat de technische arbeidsmarkt door onder meer vergrijzing en imagoproblemen (dirty, dull, dangerous en difficult) onder druk staat is al jarenlang een bekend gegeven. Ondertussen moeten schoolverlaters steeds meer kunnen omdat technologische vernieuwingen zich in sneltreinvaart voltrekken. Weten wáár je bepaalde kennis kunt vinden, is een deel van het antwoord, zegt Jan Braaksma van World Class Maintenance.

Uit onderzoek van FME (2018) onder 282 aangesloten technische bedrijven blijkt dat 93 procent een tekort aan technici ervaart. Als gevolg daarvan heeft een kwart te maken met langere doorlooptijden van orders en meldt bijna een kwart dat ze extra kosten moet maken. Orders worden misgelopen en door het tekort aan medewerkers is er onvoldoende tijd om aan innovaties te werken. Uit onderzoek van ING (2017) blijkt dat tot 2030 behoefte is aan 120.000 nieuwe medewerkers in de techniek. Maar het ING-rapport signaleert dat er ook een kwalitatief probleem is: taken veranderen en medewerkers moeten mee veranderen. Dat vraagt om continue scholing.

Niet alles zelf

Het onderwijs stuurt vooral op competenties en algemene skills, weet Roland van de Kerkhof, projectleider bij World Class Maintenance. “En als studenten dan in een eerste baan terechtkomen, dan moeten ze nog specifieke vakkennis opdoen.”

Braaksma: “Vroeger was er meer ruimte bij de bedrijven om iemand op te leiden. Wat toen misschien wel jaren mocht duren, moet nu in enkele maanden.” Van de Kerkhof: “Daarbij komt dat nieuwe technologie vaak erg complex is; je kunt niet alles meer zelf en hebt anderen nodig.” Tegelijkertijd is het zo dat jonge mensen misschien nog beperkt zijn in praktijkkennis en – ervaring, maar dat ze op andere vlakken juist veel expertise hebben, signaleert Braaksma. “En die expertise moeten ze ook durven ‘brengen’.”

Samenbrengen

Dat samenbrengen van verschillende disciplines is waar WCM voor staat: bedrijven uit diverse sectoren bij elkaar brengen, al dan niet in thematische Fieldlabs of andere programma’s, het betrekken van de hele onderwijspiramide en het verbinden van junior en senior vakmensen. Vooral dat betrekken van young professionals is cruciaal, zegt Braaksma.

“Pakweg tien, vijftien jaar geleden waren het vooral de ervaren medewerkers die zich bezighielden met innovatie. Tegenwoordig is dat niet meer voldoende; je moet jonge mensen betrekken omdat zij die ‘moderne’ skills hebben en vanwege het belang richting toekomst. WCM is daarvoor een goede partner, met de WCM Summer School, het Smart Maintenance Skillslab en de Young WCM Maintenance Innovation Challenge. De oude generatie zat in allerlei clubs om hun kennis bij te houden. De jongere generatie komt daar niet aan toe. WCM helpt hen om betere keuzes te maken als young professional, biedt actuele hoogwaardige kennis en maakt inzichtelijk voor welk vraagstuk ze waar moeten zijn.”

Enorm succes

WCM is de grondlegger van de samenwerking tussen de technische universiteiten in Nederland. Dat leidde negen jaar geleden tot de WCM Summer School, waarin het ministerie van Defensie, WCM en de Universiteit Twente samenwerken. Jaarlijks presenteren diverse hoogleraren en andere experts de nieuwste theoretische inzichten in workshops en lezingen. Ieder jaar staat een praktijkcasus centraal. De deelnemers volgen ook een leiderschapstraining. Deelnemers zijn young professionals (80%) en PhD- en masterstudenten (20%) met een technische achtergrond.

Braaksma: “Continu blijven scholen is tegenwoordig het advies. WCM Summer School voorziet met ruim vijfhonderd deelnemers in negen jaar in die behoefte aan inhoudelijke en actuele kennis. En het is een vehikel voor jonge mensen om aan hun netwerk te bouwen. Bovendien is het overzichtelijk: in een week volle bak aan de slag.”

Young WCM Maintenance Innovation Challenge

De Young WCM Maintenance Innovation Challenge richt zich op diezelfde doelgroep en heeft als doel om young professionals te leren hoe ze een professioneel innovatienetwerk opbouwen, inclusief connecties met universiteiten en innovatiecentra. Er kunnen jaarlijks circa vijftien personen meedoen in het programma zodat er ruimte is voor individuele begeleiding. Actuele maintenance-onderwerpen vormen de basis om samen te leren. Deelnemers kunnen hiervoor een eigen case aanleveren. Er zijn vijf masterclasses per jaar. Na een pilot vorig jaar, en met enige vertraging dankzij corona, start Young WCM begin 2021. Deelnemers hoeven niet per se meegedaan te hebben aan de Summer School ‘maar het is wel een logisch vervolg’, zegt Braaksma. Aan het einde van een jaargang moeten de deelnemers in staat zijn een eigen innovatieplan te maken, weten hoe ze het innovatieproces vormgeven en wie ze daarbij nodig hebben. Dat de opzet van Young WCM werkt, bleek al tijdens de pilot. Tata Steel bracht een case in rond een verouderd en overgedimensioneerd pompsysteem dat te veel energie verbruikte. De young professionals werden uitgedaagd hiervoor een oplossing aan te dragen. Braaksma: “En dat ging misschien wel gemakkelijker dan vooraf gedacht omdat er bij de deelnemers praktische kennis aanwezig was om het Tata-probleem te tackelen.”

Smart Maintenance Skillslab

Nieuwe onderwijsvormen ontwikkelen en toepassen voor de maintenancesector als oplossing voor de arbeidsmarktkrapte, dat is waar het Smart Maintenance Skillslab zich op richt. Onderwijsinstellingen en bedrijven in het Skillslab proberen samen de skills te identificeren die een moderne onderhoudsprofessional moet bezitten. Dat gebeurt door samen te experimenteren met nieuwe technologieën, zoals augmented reality (AR), en nieuwe toepassingen zoals digitale werkinstructies. Van de Kerkhof: “En we zijn volledig uit het niets begonnen met het opbouwen van een cloud-based monitoringsprogramma, het integreren van bijkomende IT-oplossingen, en het ontwikkelen van algoritmes en bijbehorende beslismethodes. Zo hopen we te ontdekken welke skills we missen, skills die dan in het curriculum van de scholen terecht moeten komen. Dat kan bijvoorbeeld leiden tot een smart maintenance minor, masterclasses of specifieke modules. Daarnaast zoeken we naar een structuur waarmee de opgedane skills in Fieldlabs nog meer naar buiten gebracht kunnen worden..”

Testen

Er gebeurt al het nodige binnen het lab, zegt Van de Kerkhof. ROC Tilburg en Avans hebben op de locatie van Fieldlab Campione op Gate2 de testinstallatie uitgebreid met extra sensoriek, een AR-schil en een simulatie voor runaways (plotselinge stijging van de temperatuur -red.), waar leerlingen zich op kunnen uitleven. Logistieke dienstverlener Kühne & Nagel en Stork Nederland onderzoeken in het Skillslab welke vaardigheden hun servicemonteurs nu en in de nabije toekomst nodig hebben. Actemium ontwikkelt er een training op het gebied van AR. Van de Kerkhof geeft een voorbeeld: “We hebben een twintigtal testjes gedaan met AR, waarbij iemand met een AR-bril op werkzaamheden moest uitvoeren. De conclusie is dat je mensen hierin moet opleiden. Voor een jongere en digitaal onderlegde medewerker heb je het dan over zo’n vier uur, voor een oudere techneut is dat wat meer. Het programmeren van de AR-toepassing, het ontwikkelen van een predictive maintenance algoritme en het conditie-gebaseerd nemen van beslissingen daarentegen zijn smart maintenance vaardigheden waar veel meer training voor nodig is. Maar ook bij smart maintenance geldt: vakmanschap blijft essentieel om veilig en goed onderhoud uit te voeren.”

Braaksma: “Wat je ziet is dat je tegenwoordig een combinatie van verschillende expertises nodig hebt en dat je kennis moet samenbrengen om tot ‘hogere’ innovaties te komen. Je moet mensen dus samenbrengen en blijven samenwerken in Fieldlabs en projecten. Besef wat je weet en kunt, en welke experts je erbij moet halen. Data-analisten bijvoorbeeld zijn superslim, maar zonder domeinkennis komen ze er niet. WCM faciliteert dat samenbrengen van uiteenlopende vakmensen van alle niveaus.”