Fieldlab Zephyros
13 oktober 2017

“Een windturbinepark ver op zee als grootschalige energiebron is onontbeerlijk voor een duurzame toekomst” zo stelt de Topsector Kennis & Innovatie (TKI) Wind op Zee, een organisatie opgericht in 2012 vanuit de overheid om wind op zee initiatieven te stimuleren. Sinds kort blijkt deze vorm van nieuwe energie inderdaad concurrerend ten opzichte van fossiele brandstoffen en daarmee een serieuze sector die Nederland kan helpen in de energietransitie.

World Class Maintenance wil de sector wat betreft asset management en maintenance nog een stap vooruit helpen door een fieldlab in de sector te starten. Ferry Visser, WCM projectleider vanuit Stork, hierover: “De sector Wind op Zee is de afgelopen jaren efficiënter geworden, voornamelijk door slimmer te ontwikkelen en te bouwen. Het beheer en onderhoud van de parken komt nu aan bod. In Fieldlab ZEPHYROS richten we ons daarop: slim asset management. Met als doel om niet alleen concurrerend te worden, maar om ervoor te zorgen dat in de toekomst verreweg de meeste Nederlandse huishoudens hun energie van onze eigen Noordzee kunnen halen.”

Ferry Visser, projectleider: “Doel is ervoor te zorgen dat in de toekomst verreweg de meeste Nederlandse huishoudens hun energie van onze eigen Noordzee kunnen halen.”

Wind op Zee sector

De turbines waar we het over hebben staan uit het zicht, ver op zee. Waar hebben we het eigenlijk over? Visser: “Op dit moment staan er ongeveer 2200 windturbines in Nederland, waarvan er maar 300 op zee staan. In de komende jaren zal dit cijfer fors stijgen. De plannen zijn om in 2023 12x zoveel energie op zee op te wekken dan nu het geval is.”

Energietransitie

De opgave waar Nederland voor staat wat betreft de energietransitie is groot: afspraken zijn om in 2023 16% duurzame energie op te wekken. Op dit moment is dit nog maar 5,6%. De Wind op Zee sector wil daar een grote bijdrage aan leveren. “Het is fantastisch dat we door slimmer beheer in 2023 al 5 miljoen huishoudens van energie kunnen voorzien dat uit windparken op zee komt,” aldus Visser.

Complete sector

Wat gaat er dan gebeuren in Fieldlab ZEHYROS? Visser: “Om te beginnen is een belangrijk kenmerk van de WCM fieldlabs dat alle belangrijke en relevante spelers in een bepaalde sector betrokken worden. Ook wij zijn van plan om met zowel de eigenaren van de parken zoals Shell en Eneco, als de service leveranciers zoals Boskalis en Van Oord, en de OEM’ers zoals bijvoorbeeld Siemens en Vestas samen te werken. Daarbij nemen we ook kennis- en onderwijsorganisaties mee. We willen samen met hen nieuwe technologieën gecontroleerd uitproberen.”

Nieuwe technologieën

Visser: “In de Wind op Zee sector zijn verschillende onderwerpen die met behulp van nieuwe technologieën een vlucht zullen nemen. Denk aan verbeterde weersvoorspellingen, real time te volgen conditie-monitoring van bijvoorbeeld motoren en de rotorbladen, verbeterde toegangsmogelijkheden voor technici en uiteraard tools en technieken die het mogelijk maken om vanuit één centraal punt meerdere windparken te monitoren en aan te sturen, een soort control tower.”

Drijvende windparken

Een net nieuwe ontwikkeling zijn de drijvende windparken. Dit maakt het mogelijk om windturbines nog verder uit de kust te ontwikkelen en exploiteren. Deze zomer is het eerste drijvende windpark in Schotland geopend. Ook de rest van de wereld staat te popelen, er zijn plannen van dergelijke parken in de Middelandse Zee (plan van Frankrijk) en voor de kust van Japan. “Dat maakt onze ambities nog groter,” licht Visser toe, “slim beheer van offshore windparken kan een mooi Nederlands exportproduct worden.”

Living Labs

“In andere WCM Fieldlabs, zoals bijvoorbeeld het Fieldlab CAMPIONE, wordt gewerkt met Living Labs: onderdelen van fabrieken die ingericht zijn om testen in te doen. Wij zoeken ook naar windparkeigenaren die windturbines willen inrichten om te kunnen testen met al ontwikkelde nieuwe technieken. We gaan feitelijk niets echt nieuws doen. Maar we willen vooral bestaande nieuwe technieken doorontwikkelen, om zo het gehele asset management van de parken versneld slimmer te maken.”

Voorloper

Tot 2016 liep bij WCM het project DAISY, waar onder andere Delta en IJssel in samenwerkten om een control room voor windparken op land mogelijk te maken. Dit project heeft een set aan tools opgeleverd dat ook gebruikt kan worden voor het Fieldlab ZEPHYROS.

Wanneer kunnen we iets verwachten?

Visser: “Het plan is om nog dit najaar een kick off te organiseren waarbij de gehele Wind op Zee sector van harte uitgenodigd is. In 2018 willen we een aantal concrete Living Labs draaiend hebben, die in 2019 samen moeten komen in een uniek beheerssysteem dat feitelijk in 2020 de internationale markt op kan. En daar hebben we uiteraard ook een beetje geluk bij nodig. De naam ‘Zephyros’ is niet voor niets gekozen, het was de naam van de personificatie voor de Westenwind, een gunstige wind.”

Bronnen:
• TKI wind op Zee
• Factsheet Wind op Zee van Natuur & Milieu
• Rijksoverheid