Rondetafel 2 2017: kennismanagement is “voorwaardenscheppend voor veel maintenance-innovaties”

Kennismanagement staat op plaats acht in de prioriteitenlijst die is voortgekomen uit de WCM Delphi-studie ‘Smart Moves for Smart Maintenance’. In de studie uit 2016 werden onderhoudsprofessionals gevraagd naar hun innovatieprioriteiten op het gebied van maintenance. De kennisfactor komt daarnaast bij nog eens acht onderwerpen uit de top 14 aan de orde.

De experts die vandaag met elkaar het gesprek aangaan zijn Sil Bruijsten van Hogeschool Utrecht, Bert Schollema van HZ University of Applied Sciences (Hogeschool Zeeland), Bob Huisman van NS, Coen de Graaf van High Tech NL, Carla Koopman van Sitech Services, Tycho de Back van Tilburg University en Walter Mesterom van PDM Groep.

“Kennismanagement is voorwaardenscheppend voor veel maintenance-innovaties”, zegt WCM-directeur Henk Akkermans bij de aftrap van een rondetafelgesprek over het onderwerp. “Maar wat bedoelen we nu precies als we het over kennismanagement hebben?”

Diverse oorzaken

Akkermans haalt eerst de belangrijkste zaken uit het Delphi-onderzoek aan over het onderwerp. “Waarom lukt het managen van kennis niet?” Volgens de respons komt dat onder meer doordat er geen belangstelling voor is vanuit het management, door de vergrijzing (kennis vertrekt), door kennis die veroudert vanwege de voortschrijdende techniek en doordat mensen kennis niet willen delen. Kennis is namelijk ook macht. Daarnaast is het lastig om ‘onderhoud’ te codificeren: het gaat vaak om unieke situaties.

Geanimeerd gesprek

Er ontspint zich direct een geanimeerd gesprek dat verschillende kanten op gaat. Want het blijkt dat kennismanagement een onderwerp is dat vanuit verschillende kanten is te benaderen. Hoe ga je om met nieuwe technologie als je vooral wat oudere werknemers hebt? Hoe laat je oudere, ervaren medewerkers samenwerken met jonge schoolverlaters? Hoe verhoog je de instroom op de scholen om langs die weg voor nieuwe kennis te zorgen? Hoe zit het met de cultuur en de wil om te veranderen? Dat en meer: het vliegt allemaal over tafel.

Ingesleten gewoonten

Koopman: “Ik heb geen nieuwe, jonge mensen, maar veel oudere werknemers met ingesleten gewoonten. Hoe krijg je deze mensen in een andere modus, of hoe krijg je toevoer van nieuwe mensen? We zijn heel behoudend. Dat doen we onszelf aan, maar hoe doorbreken we dat?” De Graaf: “Het tekort aan technici remt de groei en de vergrijzing komt daar nog eens bovenop. Ook de vergrijzing onder de docenten in het onderwijs is een rem.” Een ander aspect is volgens De Graaf cultuur. “Het gaat nu vaak over een leven lang leren. Liever gebruik ik ‘een leven lang ontwikkelen’. In het topsectorenbeleid doen we dat al. Het klinkt positiever.”

Op de goede plek?

De Graaf vervolgt: “Leggen we kennismanagement in de operatie wel op de goede plek? Vaak zie je dat HR de leiding heeft, die is inderdaad wel betrokken bij kennis vanuit een opleidingsperspectief, maar is vakinhoudelijk niet altijd de juiste gesprekspartner.”

Fris denken

Schollema haalt een voorbeeld aan van een hackaton waarbij ICT-studenten en senior medewerkers van een raffinaderij samenwerkten rondom de vraag ‘welke ontwikkelingen zie je op je afkomen en hoe kunnen wij helpen meedenken?’. “Na aanvankelijke scepsis bij de raffinaderijmedewerkers kwam het enthousiasme. ‘Hé, wat denken ze hier fris.’ En: ‘Samen snappen we wat er gebeurt, want wij hebben de inhoudelijke kennis’.” Die samenwerking van verschillende disciplines is wel belangrijk, vindt Schollema. Want: “Als je een ICT’er iets vraagt, dan krijg je een ICT-oplossing. Als je een andere discipline betrekt, dan krijg je een win-win. En hernieuwde energie.”

Verliefd

Huisman: “Bijna-gepensioneerden vinden het heerlijk om een tandwielkast te laten zien aan die slimme jongeren. Je moet met wederzijds respect proberen om maintenance en engineeringkennis te combineren met nieuwe kennis.” Mesterom: “Je moet de mensen in hun rol respecteren, er een coach van maken vanuit de operatie.” En: “Wij hebben oudere Philips-medewerkers van 62-plus, die zijn verliefd op die jonge mensen met hun drive.” Koopman: “Belastingadviseurs moeten jaarlijks bijleren, waarom gebeurt dat niet in de techniek?”

Leergedrag meten

Akkermans: “We hebben het veel over de oudere werknemer nieuwe kunsten leren. Hoe zit het met lerend vermogen van zo’n persoon? Cognitief wordt het toch wat lastiger?” Tycho de Back meet in het DAF Technology Lab van de Tilburg University met behulp van geavanceerde technologie het leergedrag van cursisten. Het begint er mee dat er sowieso altijd sprake is van individuele verschillen, zegt hij. Daarnaast bestaat leren uit heel veel verschillende factoren. Met behulp van sensortechnologie kan De Back meten welke leermethode goed werkt bij een student. De Graaf noemt gamification als nieuwe leermethode. “Misschien een hype, maar het werkt beter dan lezen.”

Organisatorisch probleem

Huisman ziet ook een organisatorisch probleem: “Big Data bijvoorbeeld wordt opgepakt door ICT en de mensen met de inhoudelijke vakkennis worden niet betrokken. Dat gaat volgens mij mislukken. Regel één moet volgens mij zijn: breng het onder bij de engineeringsafdeling. Want we hebben het over het voorspellen van gedrag van een ‘ding’ op basis van natuurwetten. Die ICT’ers hebben geen idee waarover het gaat.” Mesterom beaamt: “Leg de ontwikkeling neer daar waar hij thuishoort. Dus productie optimaliseren inderdaad bij productie neerleggen.”

Verschillende behoefte

Akkermans vraagt aan Schollema ‘hoe het zit op de scholen?’ Schollema vertelt dat de behoefte vanuit de Zeeuwse bedrijven heel verschillend is. Bij familiebedrijven gaat het vooral om een vervangingsvraag op specifieke functies, terwijl grotere bedrijven liever een breed opgeleide techneut binnenhalen. Schollema noemt een integrale, multidisciplinaire aanpak waarbij het onderwijs niet meer in vakken denkt als alternatief.

Weerstand

De Graaf: “De Centers of Expertise zijn daarvan al een prima voorbeeld. Maar het is wel trekken aan het bedrijfsleven om mee te doen. Er is veel commitment nodig. Ik denk dat dat vooral ook van CEO-level moet komen.” Akkermans: “Hebben we het eigenlijk wel over maintenance innovatie? Het zijn eigenlijk helemaal geen maintenance onderwerpen: Life cycle costing, Big Data, kennismanagement…. het zit in het algemene management.”

Imagoprobleem

Huisman haalt het vermeende imagoprobleem van de techniek aan: “Onderhoud wordt ondergewaardeerd.” Het hindert de instroom op de technische opleidingen en ondanks dat er al de nodige initiatieven zijn die zich richten op het vergroten van de instroom, wil Huisman op onderhoud ‘iets doen’. Hij refereert aan de Techniekfabriek voor mbo’ers, met baangarantie. “Misschien moeten we ook zoiets doen voor hbo en wo?” Mesterom: “Je moet een platform bieden”. Schollema: “Dat is al in ontwikkeling en komt eraan.” Huisman: “Je moet de link leggen in de gedachtewereld van jongeren dat hun kennis van toepassing is in onderhoud.”

Verbinding maken

Huisman: “Wij werken met artificial intelligence studenten van de TU Delft. Heel nuttig, maar ze komen zelf niet op het idee van onderhoud. Je moet ze helpen die verbinding te maken.” Bruijsten: “Je moet onderhoud niet apart zien, maar als onderdeel van de keten. Kan je multidisciplinaire projecten doen waarin alle partijen samenwerken?” Schollema: “We hebben meer fieldlabs nodig.” Huisman: “Hoe krijg je iemand met een economische achtergrond zo ver dat hij iets in het onderhoud wil doen?” Schollema: “Door hem te betrekken in de keten. In de fieldlabs heb je wel een inspanningsverplichting, maar geen prestatieverplichting. Daar kan dat.”

Nieuwe technieken

Akkermans: “Hoe zit het met de nieuwe technieken? Virtual reality, simulatie, gamification? Waar zet je op in?” De Back: “Bij condition based maintenance ligt veel focus op sensoren op machines. Er ligt juist veel potentie bij sensoren op de mens. Kun je voorspellen wat het resultaat van een training zal zijn? Wat maakt een training effectief? Met sensoriek kan je alles opnemen. Wat maakt een persoon goed, dat kan je precies nagaan.”

Koplopergroep

Schollema: “Kennismanagement is breder dan wat we vandaag besproken hebben. Hoe kunnen we het verhaal van vandaag vertalen naar de WCM community? Daarover moeten we doorpraten met een relevante groep. Dit is het egin van iets.” De Graaf: “Is het mogelijk om een koplopergroep te formeren van CEO’s die deze onderwerpen verder willend dragen?”

Huisman: “Ik stel voor om één ding eruit te halen en concreet te maken. In 2018 hosten wij de prognostic health management conferentie. Misschien is dat een kapstok.” Akkermans: “De strategie voor 2016 en 2017 is om de fieldlabs te gebruiken. Daarin snijdt het mes aan vijf kanten.” Bruijsten: “Feitelijk hebben we maar een klein deel besproken. Ik vind het DAF Technology Lab heel interessant, daar gaat veel uitkomen. Als je kunt meten wat iemand goed maakt, dan kun je het meenemen.